Dầu cắt gọt hay còn được gọi là dầu làm mát, là một quá trình quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp, từ sản xuất ô tô, máy bay đến xây dựng. Trong quá trình này, dụng cụ cắt kim loại sẽ tiếp xúc với vật liệu gia công, tạo ra ma sát và nhiệt độ cao. Điều này có thể dẫn đến mài mòn dụng cụ, biến dạng vật liệu và giảm chất lượng bề mặt sản phẩm.
Để giải quyết những vấn đề này, dầu cắt gọt được sử dụng như một chất bôi trơn và chất làm mát. Dầu cắt gọt tạo ra một lớp màng mỏng giữa dụng cụ cắt và vật liệu gia công, giúp giảm thiểu ma sát và nhiệt độ. Ngoài ra, dầu cắt gọt cũng giúp cuốn trôi phoi kim loại ra khỏi vùng cắt, đảm bảo độ sạch sẽ và an toàn cho quá trình gia công.
Dầu cắt gọt là dầu dùng cho cắt gọt kim loại có vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả gia công và chất lượng sản phẩm. Chính vì vậy, việc lựa chọn và sử dụng dầu cắt gọt phù hợp là rất cần thiết.
1. Dầu cắt gọt là gì?
Dầu cắt gọt là gì? Dầu cắt gọt là một chất lỏng được sử dụng trong gia công kim loại để làm mát và bôi trơn bề mặt tiếp xúc giữa dụng cụ cắt và vật liệu gia công. Dầu cắt gọt có vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu ma sát, nhiệt độ và mài mòn, từ đó giúp nâng cao hiệu quả gia công và chất lượng bề mặt sản phẩm.
2. Phân loại dầu cắt gọt
Dầu làm mát được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, bao gồm:
Theo thành phần:
- Dầu cắt gọt gốc khoáng/dầu cắt gọt không pha nước: Đây là loại dầu cắt gọt không pha nước phổ biến nhất, được sản xuất từ dầu khoáng và các chất phụ gia. Dầu cắt gọt gốc khoáng có ưu điểm là giá thành rẻ, độ nhớt cao, khả năng bôi trơn tốt. Tuy nhiên, loại dầu cắt gọt này cũng có nhược điểm là dễ bay hơi, tạo sương mù, gây ô nhiễm môi trường.
- Dầu cắt gọt gốc tổng hợp: Đây là loại dầu cắt gọt được sản xuất từ các nguyên liệu tổng hợp, có khả năng chịu nhiệt cao, chống ăn mòn, không tạo sương mù. Tuy nhiên, loại dầu cắt gọt này có giá thành cao hơn so với dầu cắt gọt gốc khoáng.
- Dầu cắt gọt pha nước: Đây là loại dầu cắt gọt (dầu làm mát pha nước) hay còn được gọi là dầu mài pha nước, dầu tưới nguội pha nước được pha trộn giữa dầu khoáng và nước, có khả năng làm mát tốt, thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, loại dầu cắt gọt này cũng có nhược điểm là độ nhớt thấp, khả năng bôi trơn kém hơn so với dầu cắt gọt gốc khoáng.
Theo công dụng:
- Dầu cắt gọt thông thường: Đây là loại dầu cắt gọt được sử dụng phổ biến trong các quy trình gia công thông thường.
- Dầu cắt gọt đặc biệt: Đây là loại dầu làm mát được sử dụng trong các quy trình gia công đặc biệt, đòi hỏi yêu cầu cao về độ chính xác, độ bền của dụng cụ và chất lượng bề mặt sản phẩm.
3. Nguyên lý hoạt động của dầu cắt gọt
Dầu cắt gọt hoạt động dựa trên 3 nguyên lý cơ bản:
- Bôi trơn: Dầu cắt gọt tạo ra một lớp màng mỏng giữa dụng cụ cắt và vật liệu gia công, giúp giảm thiểu ma sát giữa hai bề mặt này.
- Làm mát: Dầu cắt gọt giúp truyền nhiệt từ vùng cắt ra môi trường, giúp giảm nhiệt độ của dụng cụ cắt và vật liệu gia công.
- Loại bỏ phoi: Dầu cắt gọt giúp cuốn trôi các mảnh phoi kim loại ra khỏi vùng cắt, giúp đảm bảo độ sạch sẽ và an toàn cho quá trình gia công.
4. Ứng dụng của dầu cắt gọt trong công nghiệp
Dầu cắt gọt được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm:
- Dầu cắt gọt kim loại: Dầu cắt gọt kim loại không pha nước/dầu cắt gọt kim loại pha nước là dầu dùng cho cắt gọt kim loại được sử dụng trong hầu hết các quy trình gia công kim loại, bao gồm: phay, tiện, khoan, bào,…
- Dầu cắt gọt gia công nhựa: Dầu làm mát cũng được sử dụng trong một số quy trình gia công nhựa, bao gồm: ép phun, ép đùn,…
- Dầu cắt gọt gia công gỗ: Dầu cắt gọt cũng được sử dụng trong một số quy trình gia công gỗ, bao gồm: bào, cưa,…
5. Lựa chọn dầu cắt gọt phù hợp
Để lựa chọn dầu làm mát phù hợp, cần căn cứ vào các yếu tố sau:
- Loại vật liệu gia công: Dầu cắt gọt cần có khả năng tương thích với vật liệu gia công, đảm bảo không gây ăn mòn hoặc làm biến dạng vật liệu.
- Quy trình gia công: Dầu làm mát cần có khả năng đáp ứng yêu cầu của quy trình gia công, bao gồm: độ chính xác, độ bền của dụng cụ, chất lượng bề mặt sản phẩm,…
- Môi trường gia công: Dầu cắt gọt cần có khả năng phù hợp với môi trường gia công, đảm bảo an toàn và thân thiện với môi trường.